ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΖΙΝΑ ΠΕΝΤΑΡΑ

Αναστασία Αζίνα Πενταρά, αγωνίστρια στην ΕΟΚΑ. Μια συνέντευξη επ ευκαιρία της Εθνικής εορτής της 1η Απριλίου 1955

Η Αναστασία Αζίνα Πενταρά παρ'ολη την μεγαλη της  ηλικία, διατηρεί πνευματική ευστροφία, πλήρη διαύγεια πνεύματος και μνήμη. Με τη γνωστή ευγένεια και προθυμία που από πάντα την διακατείχε, μας υποδέχτηκε στο παλιό αρχοντικό της που έμεινε στη μεση της καυκάλλας να ξεχωρίζει μεγαλόπρεπο μονο αυτό, σημάδι παλαιάς δόξας και αρχοντιάς.
Χωρίς δυσφορία αλλά με αγάπη στην καρδιά, με ηρεμία και γαλήνη, μας μίλησε για τις παλιές μέρες τις γεμάτες δόξα που μικρη κοπέλα τότε, έζησε από κοντά τη μεγαλη ιστορία της μεταφοράς των όπλων στην Ακτή της Χλώρακας, μας μίλησε και για την φιλοξενία του Γεώργιου Γρίβα στο πατρικό της σπίτι.
Ας αφήσουμε όμως την ιδια να μας τα πει και να απαντησει στις ερωτησεις μας.

Κυριάκος, εισαγωγή: Κυρία Αναστασία, ζήσατε από κοντά τον Επικό αγώνα της ΕΟΚΑ. Θα θέλαμε εμείς οι νεώτεροι να γνωρίσουμε έστω λίγη ιστορία από εσάς που αναμιχτήκατε ενεργά και γνωρίσατε από κοντά τους βασικούς πρωτεργάτες και πρωταγωνιστές του αγώνα.
Η 1η Απριλίου είναι μία εξαιρετικά σημαντική επέτειος για μας τους Έλληνες της Κύπρου, μία επέτειος που έχει αφεθεί να διολισθήσει στη λήθη και να παγιωθεί στο μυαλό των νεοελλήνων σαν μια άλλη ημέρα. Εμείς θέλοντας να φέρουμε στην μνήμη όσων έχουν ξεχάσει ή όσων δεν έζησαν τη δράση της ΕΟΚΑ, σκεφτήκαμε και επισκεφτήκαμε εσάς που ζήσατε από κοντά τα πρώτα γεγονότα της έναρξης του αγώνα, που ο πατέρας σας και η οικογένεια σας ήταν άμεσα εμπλεκόμενοι, και να σας ζητήσουμε να στρέψετε τις θύμισες πίσω στα παλιά. Ξέρουμε ότι η πρώτη ομάδα δημιουργήθηκε στη Χλώρακα  το 1954 και αποτέλεσε τον πυρήνα της οργάνωσης. Αυτή η ομάδα το Πάσχα του 1954 παρέλαβε τον πρώτο οπλισμό, και αργότερα στην περιοχή της Αλικής παρέλαβε τον Γρίβα Διγενή. Ο πατέρας σας Νικόλας Αζίνας που ήταν Τομεάρχης στη Πάφο φιλοξένησε στο σπίτι σας τον αρχηγό Διγενή μόλις αυτός αφίχθηκε στην Κύπρο στις 10 Νοεμβρίου 1954. Αυτά τα πρώτα όπλα μαθαίνουμε ότι κατ αρχάς μεταφέρθηκαν στο σπίτι σας. Τι ενθυμείστε για όλα αυτά τα σπουδαία γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία του τόπου μας και ιδιαίτερα της Χλώρακας;

Αναστασία Αζίνα Πενταρά: Αρχές του Μάρτη του 1954 έφτασαν στην παραλία  «Βρέξη» με το πλοιάριο «Σειρήν» τα πρώτα όπλα και πυρομαχικά για τον αγώνα της ΕΟΚΑ. Τα παρέλαβαν οι Χλωρακιώτες αγωνιστές Ανδρέας Αζίνας (Ανδρούτσος), Νικόλας Αζίνας, Κώστας Λεωνίδα (Παπακώστας) και Χαράλαμπος Αζίνας. Τα έβαλαν προσωρινά εκεί κοντά σε ένα σπιτάκι μιας νερομηχανής, που ανήκε στον κουμπάρο το Γιωρκούϊ  του Λεωνή. Μετά τα κουβάλησαν λίγο πιο πάνω στον Καλλιά και τα έκρυψαν στο «σπίτι του Κούκκουρου», ένα παλιό σπίτι που ανήκε στο μακαρίτη το Νικόλα το Λουρικό. Έσκαψαν το πάτωμα και τα έκρυψαν μέσα.
Έμειναν εκεί χωσμένα μέχρι που ήρτε ο Διγενής, το Νιόβρη του /54. Τότε ο Αρχηγός διέταξε να τα μεταφέρουν στη Χλώρακα, στο σπίτι του πατέρα μου Νικόλα Αζίνα,
που έμενε και ίδιος ο Διγενής. Τα κουβάλησαν οι αγωνιστές με πολύ κόπο από το δρόμο του Μέλανου.
Πήραν το γάιδαρό μας το «Μάρκο» και τον φόρτωναν. Έκαμαν πολλές στράτες, τρεις νύκτες κουβαλούσαν. Τα έκρυψαν μέσα στο «παλιόσπιτο» που το χρησιμοποιούσαμε σαν αποθήκη. Μου είπε ο πατέρας μου να δένω μέσα και κανένα κτηνό, τη λόττα ή καμιά τσούρα, για να μην υποψιαστεί τίποτε αν έμπαινε κανένας μέσα.
Ύστερα τα καθάριζαν λίγα λίγα οι χωρκανοί μας αγωνιστές και τα κουβαλούσαν στο διπλανό σπίτι του πατέρα μου, που έμενε και ο Διγενής. Μετά τα έβαλλαν μέσα σε μεγάλες σακκούλες, σαν αυτές που βάλλαμε το σιτάρι ή τα τεράτσια και τα έδεναν από πάνω με σπάγγο με το σακκοράφι. Στη συνέχεια έρχονταν άλλοι αγωνιστές με τα αυτοκίνητά τους, ο Αντρέας Αζίνας, ο Αντρέας Γιάγκου και ο Λεύκιος Ροδοσθένους, φόρτωναν τις σακκούλες με τα όπλα και έφευγαν για τις άλλες περιοχές της Κύπρου.

Κυριάκος: Τι θυμάστε από την άφιξη και παραμονή του Διγενή στο σπίτι του πατέρα σας Νικόλα Αζίνα;

Αναστασία Αζίνα Πενταρά: Στις 10 του Νιόβρη του 1954, στις οκτώ η ώρα τη νύκτα, έφτασε στην τοποθεσία «Αλυκή» με το πλοιάριο «Σειρήν» ο Αρχηγός του αγώνα Γεώργιος Γρίβας Διγενής. Τον παρέλαβαν οι αγωνιστές Κώστας Λεωνίδα, Νικ. Μαυρονικόλας και Μιχ, Παπαντωνίου και τον οδήγησαν στο σπίτι του πατέρα μου Νικ. Αζίνα. Μαζί του ήταν ο Σωκράτης Λοϊζίδης και ο Νότης Πετροπουλέας.
Τη νύκτα που τον έφεραν, ο Διγενής ήταν σε πολύ άσχημη κατάσταση. Ήταν ταλαιπωρημένος και δεν μπορούσε να σταθεί στα πόδια του. Όταν μου είπαν ότι αυτός ήταν ο Αρχηγός, στενοχωρήθηκα και απογοητεύτηκα, δεν έδειξα όμως τίποτα. Η μάνα μου, η μακαρίτισσα, έστρωσε το τραπέζι και σερβίραμε το φαγητό. Εκείνη την ημέρα μαγείρεψα όρνιθα βραστή και στο ζουμί της έκαμα σούπα τραχανά. Τους είπαμε να κοπιάσουν.
Ο Διγενής όμως δεν μπορούσε να φάει. Το χέρι του έτρεμε και η σούπα χυνόταν πάλι στο πιάτο. Δοκίμασε δυο τρεις φορές μα δεν μπόρεσε να φέρει το κουτάλι στο στόμα. Τότε ο πατέρας μου, ο συχωρεμένος, πήρε το κουτάλι και άρχισε να τον ταΐζει. Κουταλιά με κουταλιά έφαγε ένα πιάτο σούπα και ήρτε στα σύγκαλά του. Έφαγε και λίγη όρνιθα.
Την άλλη ημέρα το μεσημέρι, όταν πήγα να πάρω το φαγητό, είδα μπροστά μου έναν άλλο άνθρωπο. Δεν πίστευα στα μάτια μου. Δεν ήταν ψηλός, είχε όμως μια λεβέντικη κορμοστασιά. Τα μάτια του πετούσαν σπίθες. Σε κοίταζε και νόμιζες ότι διάβαζε τις σκέψεις σου όλες. Τέτοιο πράγμα δεν έχω ξαναδεί. Η χαρά μου ήταν απερίγραπτη. Ναι. Αυτός είναι ο αρχηγός! ,είπα μέσα μου.

Κυριάκος: Πώς περνούσε τη μέρα του ο Διγενής όσο έμενε στο σπίτι σας;

Αναστασία Αζίνα Πενταρά: Όλη μέρα ήταν κλειδωμένος στο σπίτι του πατέρα μου. Δεν έβγαινε καθόλου έξω. Έγραφε και διάβαζε κάτι σημειώσεις που είχε φέρει μαζί του. Τη νύκτα, όταν κοιμίζαμε τα μωρά, ερχόταν εδώ στο δικό μου το σπίτι να ακούσει τα νέα από το ραδιόφωνο, αλλά και για να πάρει λίγο αέρα. Άκουγε τις ειδήσεις και τις σχολίαζε με τον πατέρα μου και τον άντρα μου (Χαράλαμπο Πενταρά). Τις νύκτες έρχονταν οι αγωνιστές και κουβέντιαζε μαζί τους. Εκτός από τον πατέρα μου , που τον έβλεπε καθημερινά, έρχονταν αυτοί που τον παρέλαβαν: Ο Κώστας Λεωνίδα ( Παπακώστας), ο Κκολιός (Νικ. Μαυρονικόλας) και ο Μίχαλος ( Μιχ. Παπαντωνίου). Μερικές φορές ήρτε και ο κουμπάρος ο Νικόλας ο Λουρικός. Μια δυο φορές ήρτε και ο κουμπάρος ο Γιώρκος του Λεωνή ( Γεώργιος Λεωνίδα). Από ότι μου είπε ο πατέρας μου,  ο Διγενής  τους έκαμνε μαθήματα πάνω στον ανταρτοπόλεμο και ο Πετροπουλέας τους μάθαινε να χειρίζονται τα όπλα.

Κυριάκος: Στο ένα σπίτι σας έμενε ο Διγενής. Το άλλο ήταν γεμάτο όπλα και εκρηκτικά. Και στο τρίτο μπαινόβγαιναν αγωνιστές. Δεν φοβόσασταν;

Αναστασία Αζίνα Πενταρά: Φοβόμασταν, Κυριάκο μου, αλλά τι να κάμομε; Έτσι έπρεπε να γίνει. Ξέραμε  πως ο κίνδυνος ήταν μεγάλος. Ένα λάθος μπορούσε να φέρει την καταστροφή. Θα μας έπαιρναν όλους στην κρεμάλα και θα έμεναν τα παιδιά μου στους πέντε δρόμους. Είχαμε όμως τις ελπίδες μας στο Θεό. Προσευχόμασταν μέρα νύκτα και παρακαλούσαμε να μας βοηθήσει. Ο Αϊ Νικόλας, ο γείτονάς μας, βαρέθηκε τις προσευχές μας. Και ο Θεός δεν μας εγκατέλειψε. Ας είναι δοξασμένο το όνομά Του!